Nhân ngày Nhà Giáo Việt Nam 20/11: tìm hiểu về Đạo Thầy Trò Của Người Xưa.

Đạo thầy trò xưa kia và bây giờ có những điểm gì giống và khác nhau? Trong xã hội hiện đại, khi mà phương pháp dạy và học đã có nhiều đổi mới, liệu những giá trị cốt lõi của đạo thầy trò có còn nguyên vẹn? Nhân dịp ngày Hiến Chương Nhà Giáo Việt Nam 20/11, chúng ta hãy cùng nhau tìm về quá khứ để khám phá những nét đẹp truyền thống trong quan hệ thầy trò của người xưa.

Gợi ý 10 món quà tặng 20/11 cho ngày Hiến Chương Nhà Giáo Việt Nam.

Ngày xưa vị trí của người thầy được đặt ngang hàng với Cha Mẹ, chỉ sau Vua.

Ngày xưa, người thầy được tôn vinh ngang hàng với cha mẹ, chỉ sau vua. Dân tộc ta luôn đề cao đạo lý tôn sư trọng đạo, bất kể thời nào. Nghề giáo được xem là cao quý nhất, người thầy là biểu tượng của trí thức, được xã hội tôn trọng.

Mối quan hệ thầy trò xưa kia rất khăng khít. Học trò thường chỉ theo học một vài thầy từ nhỏ đến lớn, tạo nên một mối liên kết sâu sắc. Có những thầy không đỗ đạt cao nhưng lại dạy ra nhiều nhân tài, được môn sinh kính trọng hơn cả cha mẹ. Thầy Chu Văn An là một ví dụ điển hình. . Khi có học trò đỗ đạt cao, danh tiếng của thầy cũng được nâng cao. Nhiều vị quan lớn cũng từng là học trò của các thầy giáo nổi tiếng.

Mặc dù có hệ thống thi cử nghiêm ngặt, nhưng hầu hết các trường học đều là tư thục. Học trò không chỉ học chữ mà còn học lễ nghĩa. Mối quan hệ thầy trò gắn bó khăng khít, học trò thường giúp đỡ thầy về kinh tế và chăm sóc thầy khi về già. Thầy mất, học trò để tang ba năm như cha mẹ, thể hiện sự kính trọng và biết ơn sâu sắc.

Các Thầy Đồ xưa ưu tiên dạy Đạo Đức.

Người thầy xưa không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là tấm gương đạo đức sáng ngời. Đặc biệt trong xã hội phong kiến, vai trò của thầy giáo càng được tôn vinh. Nếu như ngày nay, mỗi học sinh được học nhiều thầy cô khác nhau thì xưa kia, một người chỉ có vài người thầy trong suốt quá trình học tập. Chính vì vậy, mỗi thầy giáo phải là một “bách khoa toàn thư sống”, uyên bác đủ mọi lĩnh vực để truyền dạy cho học trò.

Phương pháp dạy học của thầy đồ xưa chủ yếu tập trung vào Nho giáo. Qua những câu chữ cổ, học trò được rèn luyện nhân cách, lòng yêu nước và những phẩm chất cần thiết để trở thành một công dân tốt. Bắt đầu từ những bài học đơn giản như Tam Thiên Tự, Tam Tự Kinh, học trò dần làm quen với chữ Hán và những đạo lý cơ bản của cuộc sống. Những câu chữ như “Nhân chi sơ, tính bổn thiện” hay “Nhân bất học, bất tri lý” đã trở thành những bài học sâu sắc, theo đuổi học trò suốt đời.

Khi học trò đã vững vàng nền tảng, thầy đồ sẽ chuyển sang giảng dạy những tác phẩm kinh điển như Tứ Thư, Ngũ Kinh. Để chuẩn bị cho các kỳ thi, thầy trò thường cùng nhau phân tích đề văn, chữa bài. Đây là giai đoạn vô cùng quan trọng, quyết định thành bại của sĩ tử. Bởi vậy, người thầy không chỉ cần am hiểu kinh sách mà còn phải nắm bắt được xu hướng của các kỳ thi để có thể hướng dẫn học trò một cách hiệu quả nhất.

Thầy đồ xưa không chỉ là người thầy mà còn là người bạn, người cố vấn. Họ không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn giúp học trò định hướng tương lai, rèn luyện kỹ năng sống. Chính vì vậy, mối quan hệ thầy trò xưa kia luôn được coi trọng và tôn vinh.”

Các môn sinh tặng gì cho thầy đồ?

Ngày xưa, tình thầy trò không chỉ được thể hiện qua việc học hành chăm chỉ mà còn qua những món quà nhỏ bé mà học trò dành tặng thầy. Mỗi dịp giỗ, tết, hay những ngày lễ trọng đại, cha mẹ các em đều mang đến nhà thầy những món quà thể hiện tấm lòng thành kính. Đó có thể là một thúng gạo nếp thơm lừng, một con gà béo mập, một chai rượu nồng nàn, hay đơn giản chỉ là một cơi trầu. Món quà nào cũng chứa đựng tình cảm trân trọng và lòng biết ơn của học trò đối với người thầy.

Trong một năm, có lẽ hai ngày lễ quan trọng nhất để các học trò thể hiện lòng thành với thầy là mồng 5 tháng 5 (tết Đoan ngọ) và Tết Nguyên đán. Vào những ngày này, các thế hệ học trò tụ họp về nhà thầy, cùng nhau bày tỏ lòng biết ơn và kính trọng. Những buổi lễ đơn sơ nhưng ấm áp ấy đã trở thành một truyền thống đẹp đẽ, tô điểm thêm cho tình thầy trò xưa.

Xem thêm: Hướng dẫn lựa chọn quà tặng cho thầy cô nhân ngày 20/11, Ngày Nhà Giáo Việt Nam.

Kết.

Ngày xưa, để thể hiện lòng tôn kính đối với thầy giáo, người ta đã có những quy tắc rất nghiêm. Dù đã đạt được những thành công lớn trong sự nghiệp, khi trở về thăm thầy, những vị quan lại vẫn phải giữ thái độ khiêm nhường như thuở ban đầu. Hình ảnh một vị quan lớn, quyền cao chức trọng, cụp lọng, hạ cờ, bỏ mũ và đi bộ đến nhà thầy đã trở thành một hình ảnh đẹp, thể hiện đạo lý “tôn sư trọng đạo” một cách sâu sắc. Nếu ai đó lỡ phạm phải lỗi lầm này, họ sẽ bị xã hội lên án là người vong ân bội nghĩa.

Ngày nay, mối quan hệ thầy trò đã trở nên cởi mở hơn rất nhiều. Tuy nhiên, truyền thống tôn sư trọng đạo vẫn luôn được giữ gìn và phát huy. Việc tìm hiểu về cách dạy và học của người xưa giúp chúng ta hiểu rõ hơn về ý nghĩa của đạo thầy trò. Bởi lẽ, dù thời gian có thay đổi, nhưng giá trị của việc tôn trọng thầy cô vẫn luôn là nền tảng vững chắc cho sự thành công của giáo dục.