Lịch Sử Của Quà Tặng: Một cái nhìn sơ lược.

Lịch Sử Của Quà Tặng – Việc tặng quà là một truyền thống lâu đời, kéo dài hàng ngàn năm, trở lại thời kỳ xa xưa nhất mà con người có thể nhớ. Như những sinh vật xã hội, chúng ta thích sự gần gũi với nhau và thể hiện cảm xúc thông qua việc tặng quà. Dù đó là biểu hiện của tình yêu chân thành, sự đánh giá công việc làm tốt hay chỉ đơn giản là để bày tỏ lòng biết ơn vì có ai đó làm bạn, việc tặng quà đã được khắc sâu vào DNA của chúng ta.

Để hiểu tại sao con người lại mê mẩn việc tặng quà đến vậy, ta sẽ quay lại thời gian để tìm hiểu nguồn gốc của hình thức biểu đạt độc đáo này.Và hiểu rằng việc tặng quà làm cho chúng ta trở nên con người hơn.

I. Nguồn gốc của việc tặng quà.

Việc tặng quà có thể là một trong những hoạt động cổ xưa nhất của con người, đã tồn tại trước khi có mặt các nền văn minh và hoạt động này có thể còn xưa hơn nữa. Ngay cả trong nền văn hóa người hang động nguyên thủy, việc tặng quà khá phổ biến vì nó được sử dụng để thể hiện tình yêu và mến mộ lẫn nhau. Việc trao tặng quà cũng được suy diễn như một biểu tượng của địa vị khi các nhà lãnh đạo của bộ lạc hoặc tộc người thể hiện sự đánh giá cao đối với những đóng góp của những người là một phần của thành tựu quan trọng.

Dù đó là một tảng đá hình dạng lạ, răng của một con vật, vỏ cây hay một vật gì đó tự nhiên khác, việc tặng quà chắc chắn là hành vi phổ biến từ lâu trước khi chúng ta trở thành một nền văn minh tiên tiến. Khi công cụ được phát triển, các món quà bắt đầu trở nên phức tạp hơn, ví dụ như các lỗ được khoan vào răng của động vật và đá để làm thành vòng cổ và nhiều tạo vật khác cũng được trao cho nhau để biểu thị lòng cảm mến.

Trong thời cổ đại, mọi người sẽ tặng nhau những món quà để chúc nhau may mắn, điều này kéo dài hàng thế kỷ và sau đó ảnh hưởng đến toàn bộ nền văn minh của nhân loại về sau. Những biểu tượng may mắn này được sử dụng như những món quà để gây lòng thiện chí và thể hiện sự trung thành, điều này vẫn tiếp diễn đến ngày nay.

Đến thời kỳ Cách mạng nông nghiệp bùng nổ, những món quà từ lớn đến nhỏ, đủ các thể loại tồn tại trong tất cả các nền văn minh của nhân loại từ Đông sang Tây. Con người sử dụng quà tặng với mọi mục tiêu, mức độ và hình thức. Từ việc tặng quà cho nhau khi kết thúc mùa vụ, tặng quà chúc phúc nhau trong các lễ cưới đến các hình thức tặng quà trong tôn giáo hoặc trong giao dịch.

Ngày nay, việc tặng quà vẫn là một phần trong văn hóa hiện đại. Quà tặng ở thời đại nào cũng không nằm ngoài 2 mục đích chính: để giới thiệu về người tặng và đưa ra thông điệp tới người nhận. Quà tặng được trao cho tất cả các dịp và lễ kỷ niệm và là phương tiện để con người giao tiếp với nhau.

II. Sơ lược về lịch sử của quà tặng.

Quà tặng đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống con người từ thời cổ đại cho đến hiện đại. Sự tặng quà không chỉ là một hành động đơn thuần, mà còn là một biểu hiện của tình cảm, lòng biết ơn và sự quan tâm đối với người khác. Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, việc tặng quà đã phát triển và thay đổi theo thời gian, phản ánh các truyền thống văn hóa và giá trị xã hội.

Đọc thêm: Nghệ thuật tặng quà trong giao tiếp: Hướng dẫn toàn tập.

A. Quà Tặng ở Phương tây.

Các văn bản cổ đại của Hy Lạp và La Mã đã ghi chép về việc tặng quà. Người Hy Lạp cổ đại thường tặng quà trong các dịp lễ kỷ niệm hoặc tôn giáo, trong khi người La Mã thường tặng quà vào đầu năm mới. Những món quà này thường bao gồm thực phẩm, đồ uống, và các vật phẩm may mắn.

• Nền văn hóa Hy Lạp cổ đại: Tặng quà được xem như một phần không thể thiếu trong các lễ kỷ niệm và biểu hiện lòng kính trọng đối với vị thần. Một ví dụ điển hình là các trò chơi Olympic cổ đại, trong đó các vận động viên chiến thắng sẽ được nhận một vòng nguyệt quế, một biểu tượng cao quý của chiến thắng và danh dự. Cũng trong nền văn hóa này, quà tặng thường được sử dụng như một phần của các giao dịch và cuộc thương lượng.
• Đế chế La Mã: Trong Đế chế La Mã, tặng quà đã trở thành một phần quan trọng của việc kỷ niệm và chúc mừng năm mới. Ví dụ, vào ngày Kalends – ngày đầu tiên của năm mới, mọi người thường tặng nhau quà, bao gồm thực phẩm, tiền bạc và các vật phẩm may mắn gọi là ‘strenae‘. Đây cũng là thời kỳ mà việc tặng quà trở thành một công cụ quan trọng trong việc xây dựng và củng cố quan hệ xã hội, tôn giáo và chính trị.
• Người Ai Cập cổ đại: Trong nền văn hóa Ai Cập cổ đại, việc tặng quà là một phần không thể thiếu của lễ hội và tôn giáo. Quà tặng thường được dâng lên các vị thần và các pharaoh. Các món quà có thể bao gồm thực phẩm, đồ uống, tượng vàng, đồ trang sức, và nghệ thuật. Còn Các vị Pharaoh giảm sưu thuế cho người dân để ăn mừng một dịp vui của Hoàng gia như lễ cưới hỏi hoặc mừng một hoàng tử, công chúa ra đời, đây cũng có thể coi là một hình thức tặng quà.

B. Quà Tặng trong Văn Hóa Việt thời cổ.

Việc tặng quà trong Văn Hóa người việt cổ rất đa dạng, Quà tặng trong thời kỳ này thường là các vật hoặc các món ăn quý hiếm mà phải “lên rừng xuống biển lấy được” mới thể hiện được tấm lòng của người tặng. Tặng quà thông dụng đến nỗi nó là một nét văn hóa riêng của người Việt cổ, đến độ việc tặng quà trở thành một gánh nặng mà chàng Mai An Tiêm phải thốt lên rằng: “Của biếu là của lo, của cho là của nợ!”

Văn hóa tặng quà của người Việt cổ được biết đến qua các truyền thuyết về Vua Hùng. Cụ thể là vua Hùng thứ VI và Vua Hùng thứ XVII có 2 câu chuyện về quà tặng nổi tiếng nhất được ghi lại như sau:

Câu chuyện Bánh Chưng Bánh Giầy

Thời Vua Hùng thứ VI, sau khi đánh giặc Ân, Vua Cha có ý định truyền ngôi lại nên khi họp mặt các Hoàng Tử ngày đầu xuân, Vua ra thông báo: “Con nào tìm được thức ăn ngon lành, để bày cỗ cho có ý nghĩa nhất, thì ta sẽ truyền ngôi vua cho.” sau đó thì chàng Lang Liêu dành chiến thắng trước các món ngon vật lạ với món bánh làm từ nếp được gói một cách đơn giản nhưng ý nghĩa sâu sắc. Đây được xem như là bài học đầu tiên với người Việt về văn hóa tặng quà:

• Ý nghĩa của món quà quan trọng hơn giá trị của món quà: Thật vậy, Món bánh từ nếp, một sản vật quan trọng của nền văn hóa lúa nước được chế biến cẩn thận được đánh giá cao hơn các món “nem công chả phượng” phải “lên rừng xuống biển” để tìm về. Không phải do món bánh ấy ngon hơn hay hiếm hơn, mà vì món bánh ấy mang nhiều ý nghĩa hơn, thể hiện tầm nhìn rộng lớn của chàng Lang Liêu và mang cả nền văn hóa tinh hoa của dân tộc.
• Gói quà là một phần quan trọng của món quà: Món bánh Chưng và bánh Giầy mang ý nghĩa hoàn hảo khi được gói thành hình vuông và tròn, Một món quà cũng vậy, một vật phẩm hay sản phẩm chỉ được xem là quà khi nó được đóng gói hoặc trang trí cẩn thận có ý nghĩa và nhằm mục đích trao tặng.

Câu chuyện chàng Mai An Tiêm.

Thời Vua Hùng thứ XVII, sau khi Vua nghe được phát ngôn của của người con nuôi là chàng Mai An Tiêm về văn hóa quà cáp đương thời, nhà Vua đã nổi giận và đày chàng ra đảo hoang. Từ đây chàng tìm ra quả dưa hấu, chàng khắc tên mình lên quả dưa và thả ra biển. Đây là một bài học đầu tiên và là một study case tuyệt vời cho: Phương pháp marketing từ quà tặng doanh nghiệp hay quà tặng khách hàng:

• Mục tiêu của chiến dịch: Hẳn mục tiêu của chàng Mai An Tiêm khi thả những quả dưa hấu có khắc tên chàng ra biển là trao đổi nhu yếu phẩm dùng hằng ngày. Ngoài ra chắc hẳn trong tâm trí chàng còn mong muốn nhắc nhở Vua cha rằng chàng và gia đình còn khỏe mạnh và mong Vua cha cho chàng trở về.
• Đối tượng của chiến dịch: Hẳn chàng Mai An Tiêm biết rằng có rất nhiều thuyền bè qua lại quanh đảo hoặc dòng hải lưu từ đảo sẽ đánh vào một ngôi làng ven biển nào đó nên chàng mới tốn công thả những quả dưa có khắc tên ra biển.

Ngoài ra các chiến dịch của chàng Mai An Tiêm hẳn đã rất cân nhắc đến thời điểm và chi phí triển khai. Truyền thuyết ghi lại các chiến dịch của chàng đã thành công rực rỡ đến nỗi Vua Cha đã động lòng và cho phép chàng quay về đất liền.

III. Các món quà tặng nổi tiếng nhất trong lịch sử thế giới

Trên khắp lịch sử thế giới, đã có những món quà trở nên nổi tiếng và mang đậm giá trị văn hóa và lịch sử. Những món quà này không chỉ có ý nghĩa tặng nhận, mà còn đại diện cho sự tôn trọng, lòng biết ơn, và thậm chí có thể thay đổi số phận của một quốc gia hoặc nhân loại. Dưới đây là một số món quà nổi tiếng nhất trong lịch sử:

1. Vườn treo Babylon: Được coi là một trong những kỳ quan của thế giới cổ đại, Vườn treo Babylon là một món quà vô giá mà vua Nebuchadnezzar II xây dựng cho vị hôn thê của mình, Amytis. Món quà này bao gồm một hệ thống công trình treo cao với nhiều cánh đồng, cây cối và hoa mỹ thuật, tạo nên một khung cảnh tuyệt đẹp. Nó biểu trưng cho tình yêu và lòng chung thủy của vua đối với hôn thê của mình.
2. Ngựa Trojan: Ngựa Trojan là một món quà đặc biệt từ quân đội Hy Lạp cho thành Troy trong cuộc chiến La Mã. Dưới vẻ ngoài vô hại của một tác phẩm nghệ thuật gỗ, ngựa Trojan thực chất chứa đựng các chiến binh Hy Lạp bên trong. Đây là một trò lừa thông minh của quân Hy Lạp để tiến vào thành Troy và chiến thắng cuộc chiến.
3. Taj Mahal: Taj Mahal ở Ấn Độ là một công trình kiến trúc đẹp tuyệt vời, xây dựng bởi Hoàng đế Shah Jahan để tưởng nhớ vợ mình, Mumtaz Mahal, sau khi bà qua đời. Được xem là một biểu tượng của tình yêu vô tận, Taj Mahal được coi là một trong những công trình kiến trúc đáng kinh ngạc và quà tặng tình yêu cao quý nhất trong lịch sử.
4. Koh-i-Noor: Koh-i-Noor là một viên kim cương lớn và nổi tiếng, được cho là mang lại may mắn và sức mạnh cho chủ sở hữu. Kim cương này đã được chuyển giao qua các vương triều và quốc gia khác nhau suốt nhiều thế kỷ. Nó đã từng thuộc về các vị vua và nữ hoàng nổi tiếng như Napoléon Bonaparte, Đế quốc Anh và Ấn Độ.
5. Tượng Nữ thần Tự do: Được tặng bởi người dân Pháp cho Hoa Kỳ vào năm 1886, tượng Nữ thần Tự do là biểu tượng của tự do và hòa bình. Được tặng bởi người dân của Pháp cho Hoa Kỳ nhân kỷ niệm cuộc cách mạng Mỹ, tượng Nữ thần Tự do đã trở thành biểu tượng của sự chào đón và cảm thông đối với người nhập cư và bạn bè nước ngoài.

IV. Kết luận – Lịch Sử của quà tặng

Trong suốt lịch sử của loài người, việc tặng quà đã trở thành một phần quan trọng của văn hóa và giao tiếp xã hội. Quà tặng không chỉ đơn thuần là món quà vật chất mà còn mang ý nghĩa tình cảm và thể hiện sự quan tâm, tri ân, và mối quan hệ giữa các cá nhân và cộng đồng.

Trong thời đại cổ đại, Lịch Sử Của Quà Tặng đã xuất hiện từ rất sớm. Những quà tặng được trao đổi trong các nền văn minh cổ đại thường mang ý nghĩa tôn kính và đánh dấu sự thể hiện quyền lực. Những quà tặng này thường là các đồ trang sức quý giá, hiện vật độc đáo hoặc hàng hóa có giá trị cao.

Trong thời kỳ trung cổ, việc tặng quà tiếp tục phát triển và trở thành một phần của các nghi thức tôn giáo và vương triều. Các vị vua và quý tộc thường tặng quà để thể hiện lòng thành và tôn trọng đối với nhau. Những quà tặng trong thời kỳ này thường là những vật phẩm xa xỉ như kim loại quý, đồ trang sức, bức tranh và các món đồ thủ công cao cấp.

Với sự phát triển của thương mại điện tử và mạng xã hội, việc tặng quà đã trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Người ta có thể mua và gửi quà tặng từ xa thông qua các trang web mua sắm trực tuyến và dịch vụ giao hàng. Các mạng xã hội cũng đã tạo ra một sự kết nối mạnh mẽ giữa mọi người, cho phép họ chia sẻ và gửi quà tặng ảo như thông qua những bức ảnh, tin nhắn và video.

Tuy nhiên, trong khi việc tặng quà mang lại niềm vui và sự hài lòng cho người nhận, nó cũng đòi hỏi sự cân nhắc và nhạy bén. Quà tặng cần phải phù hợp với người nhận, bày tỏ được tình cảm và ý nghĩa sâu sắc. Đôi khi, một món quà nhỏ nhưng tỉ mỉ và ý nghĩa có thể mang lại hạnh phúc và ấm lòng hơn so với một món quà đắt tiền nhưng thiếu sự tình cảm và chân thành. Dù là quà tặng vật chất hay ảo, việc tặng quà tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc tạo dựng và duy trì các mối quan hệ và giao tiếp xã hội.